De geschiedenis van de kantraki’s – Indiase contractarbeiders en hun nazaten – in Suriname kenmerkt zich door een niet aflatende overlevingsstrijd. Binnengehaald voor werk dat voorheen slaafgemaakten verrichtten, vormden zij de geminachte onderkant van de maatschappij. Naarmate hun aantal toenam, groeide hun etnisch bewustzijn en besef van de eigen cultuur en gingen zij zich verenigen. Beetje bij beetje ontworstelden zij zich aan het juk van afhankelijkheid. Zo konden enkele kantraki’s uitgroeien tot grote Surinamers die aan het roer stonden van grote Hindostaanse organisaties in het hedendaagse Suriname.

Verrassend is dat één van de bepalende factoren daarbij de handel in ganja en opium was, waarmee kantraki’s behendig van het schemergebied tussen legale en illegale handel profiteerden.

Makdoembaks reconstrueert aan de hand van nieuw, veelal anekdotisch materiaal de levens van enkele kantraki’s en hun familie. Speciale aandacht krijgt advocaat Jagernath Lachmon, een politicus die groot werd op de schouders van de godfathers die hem voorgingen. Een man die soms laveerde tussen publieke functie en criminele contacten. Bovendien schetst de auteur de ontwikkeling van kantraki tot volwaardig burger van Suriname in een even ontroerend als waardig verslag van de levensloop van zijn eigen vader: van kippendief tot gevangenisbewaarder.

U kunt een pdf van deze publicatie downloaden op de Publicaties pagina.

Download hier het artikel dat Yvonne B. Olf schreef naar aanleiding van de verschijning van Makdoembaks’ jongste publicatie:

Dertig jaar geleden, op 4 oktober 1992, stortte een El Al-vrachtvliegtuig neer op twee flats in de Bijlmer. Deze ramp leidde tot diverse onderzoeken door een veelheid aan instanties. Tientallen vragen bleven echter onbeantwoord. Zo deed men nooit epidemiologisch onderzoek naar de medische gevolgen voor de bewoners. Waarom dat niet gebeurde, weet niemand.

Voormalig Bijlmer-huisarts Nizaar Makdoembaks doorbreekt die sluier van stilte en geheimhouding. In het boek Morbiditeit en mortaliteit in de Bijlmer na de vliegramp van 1992 maakt hij geanonimiseerde patiëntengegevens uit zijn praktijk openbaar. Hij onthult gezondheidsklachten die tot op heden onbekend bleven: van meer dan 300 mensen met onverklaarbare lichamelijke klachten en ziekten tot en met een verdrievoudiging van het aantal miskramen, gevallen van wiegendood en kinderen met aangeboren afwijkingen. Pregnant zijn ziektegevallen die extreem zeldzaam zijn: iemand met metatropische dysplasie, een erfelijke aandoening die wereldwijd in totaal slechts 50 keer is beschreven; iemand met het syndroom van Pearson, een afwijking die hooguit bij 60 mensen in de wereld is aangetoond.

Makdoembaks wil met deze onthullingen de weg vrijmaken voor een vergelijkend onderzoek naar de medische gevolgen van de vliegramp en de oorzakelijke verbanden tussen de ramp en de gezondheidsklachten. Temeer omdat alle gegevens gewoon beschikbaar zijn: in de archieven van huisartsen en ziekenhuizen. Welke onderzoeker neemt die uitdaging aan?

SEOC voorzitter Nizaar Makdoembaks publiceerde eerder meer dan vijftien studies over de geschiedenis van de voormalige Nederlandse koloniën. In 2021 publiceerde hij de studie Racisme in de Bijlmer (eveneens te vinden op de pagina publicaties downloaden).