Op 22 mei 2025 vond in het auditorium van het Nationaal Archief Suriname te Paramaribo de presentatie plaats van het nieuwste boek van Nizaar Makdoembaks, ‘Een geschiedenis van de Joodse familie Fernandes en hun slaven‘, dat in april van dit jaar verscheen. Met 90 aanwezigen waaronder de ambassadeur van Frans-Guyana en diens echtgenote was het een druk bezochte aangelegenheid. De bijeenkomst werd gepresenteerd door de onderdirecteur van het NAS, mw. Hofwijks-Koenders, en het boek werd besproken door de auteur zelf en historicus Mildred Caprino. Zie hieronder een summier beeldverslag:
Een vol auditorium in het NAS.Mw. Hofwijks-Koenders introduceert de sprekers.Nizaar Makdoembaks aan het woord.Mildred Caprino aan het woord. L – de ambassadeur van Frans-Guyana en eegaEen geslaagde presentatie
Op 22 mei 2025 vindt in Paramaribo de presentatie plaats van de jongste publicatie van Nizaar Makdoembaks, EEN GESCHIEDENIS VAN DE JOODSE FAMILIE FERNANDES EN HUN SLAVEN
Dit jaar viel de jaarlijkse Aprilmoorden herdenking tegelijk met Pasen, daarom koos de SEOC voor een summiere bijeenkomst een dag eerder, op 19 april jl. Onder de genodigden bevonden zich onder meer twee medewerkers van het ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport (OWCS) te weten mw. Corine Clementia Blom en mw. Sambo-Velder en de voorzitter van de vakbond STrAF, Juan Lourens. Namens de SEOC waren onder meer Wim van Lamoen en Randall Brute aanwezig.
Begraafplaats Kolebra Bèrdè waar de slachtoffers van de Aprilmoorden begraven liggen.Namens de SEOC legden dit jaar Randall Brute en Wim van Lamoen een krans. Mw. Sambo-Velder en mw. Corine Clementia Blom bij de krans die zij legden namens de regering van Curaçao.De kransleggers v.l.n.r.: mw. Corine Clementia Blom (ministerie van OWCS) en Juan Lourens (voorzitter van de vakbond STrAF ), mw. Sambo-Velder (ministerie van OWCS), Wim van Lamoen en Randall Brute (beide SEOC).
Juan Lourens (STrAF ) en Wim van Lamoen (SEOC) legden ook een krans bij het standbeeld van Louis Doedel.
Na afloop werd op de begraafplaats nog even rustig nagepraat.
De dit jaar summiere herdenking werd in verband met Pasen gehouden op zaterdag 19 april, op de begraafplaats Kolebra Bèrdè; zie hier het bericht in Amigoe van 19-4-2025:
Op de foto linksonder zijn te zien, v.l.n.r.: mw. Corine Clementia Blom (ministerie van OWCS) en Juan Lourens (voorzitter van de vakbond STrAF ), mw. Sambo-Velder (ministerie van OWCS), Wim van Lamoen en Randall Brute (beide SEOC).
Met zijn nieuwste publicatie – Een geschiedenis van de Joodse familie Fernandes en hun slaven – Voorspoed en tegenslag tijdens en na de slavernij in Suriname – duikt auteur Nizaar Makdoembaks opnieuw in een bijzonder stuk Surinaamse slavernijgeschiedenis. Hij onderzocht de geschiedenis van de familie Fernandes en hun slaven. Daarbij kwam onder meer in beeld hoe de grootouders van Isaak de slaven nog behandelden zoals door de eeuwen heen gebruikelijk was: als vee of werktuigen. Hun kinderen echter – de ouders, ooms en tantes van Isaak – gingen daar rond de afschaffing van de slavernij anders mee om.
Van direct fortuin uit de slavernijtijd bleek voor de telgen Fernandes geen sprake. En tot op de dag van vandaag kan het concern bogen op een sociaal imago met hart voor haar werknemers. De algemene geschiedenis is altijd verweven met persoonlijke levensverhalen. Een voortdurende wisselwerking. Zo speelde en speelt de Portugees-Joodse familie Fernandes een vooraanstaande rol in de Surinaamse samenleving. Hun voorvaderen waren actief als bakkers, handelaren en plantagehouders. De familie was dus al goed ingebed in de Surinaamse economie toen Isaak Fernandes (1866) het concern Fernandes oprichtte en uitbouwde, daarbij geholpen door zijn zoon Jule, die in 1938 een lucratieve licentie voor Coca-Cola wist binnen te halen.
Zoals zo vaak levert historisch onderzoek ook bijzondere bijvangsten op. Makdoembaks reconstrueert niet alleen hoe het de slaven van Fernandes rond de afschaffing verging, hij volgt ook de levensgeschiedenissen van enkelen van hen en hun nazaten in de decennia na de afschaffing. Dit doet hij aan de hand van slavenregisters, manumissieregisters en de archieven van de burgerlijke stand. Daarbij ontvouwt zich een breed scala aan levenslopen vol tragiek – door kindersterfte en armoede – en sporadisch succes. Het is van belang dat nader onderzoek meer licht werpt op die verhalen, want de slaven zijn in feite de wortels van de veelkleurige, hedendaagse Surinaamse samenleving.
Op 20 december 2024 gaf Nizaar Makdoembaks samen met historica Mildred Caprino in het Nationaal Archief Suriname een voorbeschouwing op zijn in 2025 te verschijnen boek over de slavernijgeschiedenis van de familie Fernandes.
Tijdens zijn bezoek aan Curaçao heeft de Surinaamse president Chandrikapersad Santokhi vandaag het nationaal monument, begraafplaats Kolebra Bèrdè bezocht en daar een krans gelegd bij het standbeeld van Louis Doedel. De president legde de krans samen met zijn echtgenote en in het bijzijn van op het eiland woonachtige nabestaanden van Doedel. Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao (SEOC) en de vakbond Sindikato Trahadonan Aduana i Fiskalia ( S.Tr.A.F.) woonden de plechtigheid bij, tezamen met lokale notabelen.
President Santokhi schudt de hand van een nabestaande van Doedel na de kranslegging.
President Chandrikapersad Santokhi is op maandag 21 oktober, vergezeld door First Lady Mellisa Santokhi-Seenacherry en minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking (BIBIS), vertrokken naar Aruba en Curaçao voor een officieel werkbezoek. Doel is de economische en diplomatieke samenwerking verder uit te bouwen en het versterken van de bilaterale banden. Op Curaçao stond voor de president en zijn echtgenote onder andere een bezoek aan begraafplaats Kolebra Bèrdè op het programma. Daar staat al meer dan 10 jaar een standbeeld van de Surinaamse vakbondsleider en publicist Louis Doedel.
Louis Alfred Gerardus Doedel was een vakbondsleider die streed voor gelijkheid, broederschap en solidariteit tussen mensen. SEOC en S.Tr.A.F. betoonden eer aan Doedel door in 2013 een standbeeld van hem te plaatsen op het kerkhof Kolebra Bèrdè. Dit ter nagedachtenis aan het onrecht dat hem is aangedaan in de jaren ’30 op Curaçao (1930-1931) en in Suriname, waar hij vanaf 1937 tot 1980 onterecht werd opgesloten als psychiatrisch patiënt.
In 2010 maakte SEOC voorzitter Nizaar Makdoembaks zich, naast zijn werk voor de Chinese oorlogsslachtoffers van de Aprilmoorden, ook hard voor de rehabilitatie van de Surinaamse vakbondsman en publicist Doedel (1905-1980). Omdat Doedel als activist tot wasdom kwam toen hij als gastarbeider werkzaam was op Curaçao plaatste de SEOC ter ere van zijn nagedachtenis in 2010 een borstbeeld van Doedel op begraafplaats Kolebra Bèrdè. Dit beeld werd in 2013 ontvreemd, waarna de SEOC in samenwerking met S.Tr.A.F. nog datzelfde jaar een nieuw standbeeld liet plaatsen. Dat standbeeld staat tot op de dag van vandaag op de begraafplaats en houdt de geschiedenis van Doedel op Curaçao levend. Zijne excellentie premier Santokhi en de First Lady betuigden met dit bezoek en de kranslegging hun respect aan de rol van Doedel in de geschiedenis.
Amigoe, 22 okt 2024Antilliaans Dagblad, 23 okt 2024De op Curaçao woonachtige nabestaanden van Louis Doedel bij de krans gelegd door de Surinaamse president Santokhi en diens vrouw.President en first lady in een moment van nagedachtenis.Het presidentieel echtpaar schudt handen met Doedel nabestaanden.Mw. Albertina, naaste medewerkster van premier Gilmar Pik Pisas, doet het presidentieel echtpaar uitgeleide na de plechtigheid bij het standbeeld van Louis Doedel.
Onlangs verscheen in het Antilliaans Dagblad een uitgebreid achtergrond artikel bij het boek Journalist Louis Doedel kalltgestelt in Wolffenbuttel van Nizaar Makdoembaks:
Begraafplaats Kolebra Berde klaar voor de herdenking.De genodigden arriveren, tweede van rechts de heer Moo. Antonio Iltes, gevangenbewaarder, met op de achtergrond Aubert Wiels, de broer van de zeer gewaardeerde en veel te vroeg van ons weggenomen Helmin Wiels. Gevangenbewaarder Antonio Iltes en herdenking organisator Randall Brute. Herdenking organisatoren Randall Brute (L) en Nizaar Makdoembaks (R) met de dochter van de in 2017 overleden Julio Franciska, een van de laatst levende ooggetuigen van de Aprilmoorden.Kranslegging door Sithree “Cey” van Heydoorn, minister van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport.Toespraak Wim van Lamoen.Muzikaal intermezzo door de Politie Harmonie.Erevoorzitter van de SEOC, Nizaar Makdoembaks, op de bank van de in 2013 vermoorde Helmin Wiels, groot sympathisant van de SEOC.Het standbeeld van Louis Doedel, symbool voor het activisme dat nog steeds nodig is om de Aprilmoorden onder de aandacht te houden en naar gerechtigheid te blijven streven voor de slachtoffers.
