Twee mannen pleegden een brute moordaanslag in Rijswijk in de nacht van 7 op 8 maart 1985. Drie mannen werden van dichtbij doodgeschoten, twee raakten zwaargewond. Alle slachtoffers waren lid van een amateurband. Zij repeteerden in de kantoorruimte op de verdieping waar ook de Raad voor de Bevrijding van Suriname was gevestigd, een organisatie die zich verzette tegen het regime van legerleider Desi Bouterse.

De zoektocht naar de daders begon meteen en de politie verspreidde onder meer een compositietekening van één van de daders. Gaandeweg het onderzoek ging men ervan uit dat het een vergismoord betrof met de Raad voor de Bevrijding van Suriname als het eigenlijke doelwit. Uiteindelijk is niemand voor de aanslag veroordeeld.

Op het moment van de aanslag was Nizaar Makdoembaks sinds enkele maanden bezig met het opbouwen van een huisartsenpraktijk in de Bijlmer. Als activistisch Surinamer kende hij de maatschappelijke en culturele achtergronden van vooral de Surinamers in dat stadsdeel. Toen Makdoembaks de compositietekening zag van één van de daders van de Rijswijkse aanslag, schrok hij. Hij herkende in de tekening een patiënt uit zijn praktijk. Wat moest hij doen, wat kón hij doen? Niets! Gebonden als hij was aan zijn medisch beroepsgeheim, alsook bevreesd voor mogelijke vergeldingsacties van Surinamers die Bouterse steunden.

Nu, bijna veertig jaar later, geldt dat beroepsgeheim nog steeds. Desondanks durft Makdoembaks zijn zwijgen te doorbreken in het kader van de waarheidsvinding. Hij gaat in op de achtergrond van zijn ‘patiënt A’, een man met nota bene een diplomatenpas als tijdelijk ambtenaar van de Surinaamse ambassade.

Een onthullende reconstructie.

Nizaar Makdoembaks erevoorzitter van de SEOC en een voormalig huisarts. Hij publiceerde meer dan 25 studies, over de geschiedenis van de voormalige Nederlandse koloniën en over de gezondheidszorg in Nederland, waaronder Racisme in de Bijlmer (2021), Lachmon en Hindostaanse godfathers in Suriname (2022) en Polaks slavernijverleden en Beekes genitaal verminkte Sophia (2023).

Op 2 september 2023 overhandigde historicus Mildred Caprino twee exemplaren van het laatst verschenen boek van Nizaar Makdoembaks – Coffij Makka Makka en de het verzet van de Kwinti – aan de huidige granman van de Kwinti, Remon Clemens. Eerder al had Clemens aan Makdoembaks laten weten hem zeer dankbaar te zijn voor de uitgebreide studie over de achttiende-eeuwse geschiedenis van de Kwinti. Er bestaan verschillende versies van de ontstaansgeschiedenis van de Kwinti marrons. De studie van Makdoembaks vormt een belangrijke stap op weg naar meer duidelijkheid hierover, als ook een bron voor detailinformatie over het leven en de stelselmatige vervolging van de Kwinti.

IMPRESSIES VAN KWINTI DORP WITAGRON

In tijden van slavernij zijn er altijd mensen die hieraan willen ontkomen. Ze vluchten en duiken onder om in vrijheid te kunnen leven. Zo ook in Suriname, waar het gouvernement zich ten doel stelde deze onderduikers met verdeel-en-heers tactieken en structurele vervolging ‘geheel uijt te roejen’. Het kleine en standvastige onderduikersvolk van de Kwinti verzette zich bijna een eeuw lang tegen deze meedogenloze jacht.

In een nieuwe publicatie over de slavernij belicht Makdoembaks de vroege geschiedenis van de Kwinti marrons, die tot op heden weinig is beschreven. In achttiende-eeuwse bronnen werden zij Makka Makka’s genoemd, later Coffij Makka Makka’s. Dit laatste naar een van hun grote leiders, de in de jungle geboren Coffij. Keer op keer wist Coffij met de zijnen de aanvallen van onder meer de roemruchte koloniale commandant Friderici, inheemsen en de Zwarte Jagers te pareren. Dit boek bevat dan ook een schrikbarende hoeveelheid vervolgingsdocumenten. Toch ligt in die stukken over uitroeiing, vernietiging en een niet aflatende angst voor vergelding ook een schat aan details besloten over het leven van de vroege Kwinti, hun religie en hun cultuur.

Frappant aan deze groep onderduikers is dat zij van meet af aan probeerden vreedzame, zelfvoorzienende gemeenschappen op te bouwen, weg van het oog van de koloniale overheersers. Ze wilden in volwaardige nederzettingen een onbekommerd landbouw- en visserijbestaan opbouwen. In zichzelf vormden de Kwinti geen bedreiging. Het koloniale bewind van Suriname zag dat anders en lokte met geweld alleen maar meer geweld uit, zonder ooit in haar opzet te slagen. Als verzetsleider die de Kwinti voor uitroeiing wist te behoeden verdient Coffij een plek tussen zijn beroemde lotgenoten Boni, Baron en Jolicoeur. Anno 2023 vormen de Kwinti nog altijd een kleine, belangrijke bevolkingsgroep in Boven-Coppename, onder leiding van granman Remon Clemens.

De publicatie van Makdoembaks is via deze website gratis te downloaden.