Op 22 mei 2025 vindt in Paramaribo de presentatie plaats van de jongste publicatie van Nizaar Makdoembaks, EEN GESCHIEDENIS VAN DE JOODSE FAMILIE FERNANDES EN HUN SLAVEN

Met zijn nieuwste publicatie – Een geschiedenis van de Joodse familie Fernandes en hun slaven – Voorspoed en tegenslag tijdens en na de slavernij in Suriname – duikt auteur Nizaar Makdoembaks opnieuw in een bijzonder stuk Surinaamse slavernijgeschiedenis. Hij onderzocht de geschiedenis van de familie Fernandes en hun slaven. Daarbij kwam onder meer in beeld hoe de grootouders van Isaak de slaven nog behandelden zoals door de eeuwen heen gebruikelijk was: als vee of werktuigen. Hun kinderen echter – de ouders, ooms en tantes van Isaak – gingen daar rond de afschaffing van de slavernij anders mee om.

Van direct fortuin uit de slavernijtijd bleek voor de telgen Fernandes geen sprake. En tot op de dag van vandaag kan het concern bogen op een sociaal imago met hart voor haar werknemers. De algemene geschiedenis is altijd verweven met persoonlijke levensverhalen. Een voortdurende wisselwerking. Zo speelde en speelt de Portugees-Joodse familie Fernandes een vooraanstaande rol in de Surinaamse samenleving. Hun voorvaderen waren actief als bakkers, handelaren en plantagehouders. De familie was dus al goed ingebed in de Surinaamse economie toen Isaak Fernandes (1866) het concern Fernandes oprichtte en uitbouwde, daarbij geholpen door zijn zoon Jule, die in 1938 een lucratieve licentie voor Coca-Cola wist binnen te halen.

Zoals zo vaak levert historisch onderzoek ook bijzondere bijvangsten op. Makdoembaks reconstrueert niet alleen hoe het de slaven van Fernandes rond de afschaffing verging, hij volgt ook de levensgeschiedenissen van enkelen van hen en hun nazaten in de decennia na de afschaffing. Dit doet hij aan de hand van slavenregisters, manumissieregisters en de archieven van de burgerlijke stand. Daarbij ontvouwt zich een breed scala aan levenslopen vol tragiek – door kindersterfte en armoede – en sporadisch succes. Het is van belang dat nader onderzoek meer licht werpt op die verhalen, want de slaven zijn in feite de wortels van de veelkleurige, hedendaagse Surinaamse samenleving.

Zie ook het artikel in Starnieuws van 9 april 2025.

Op 20 december 2024 gaf Nizaar Makdoembaks samen met historica Mildred Caprino in het Nationaal Archief Suriname een voorbeschouwing op zijn in 2025 te verschijnen boek over de slavernijgeschiedenis van de familie Fernandes.

LEES HET ARTIKEL OVER DE BIJEENKOMST IN DE WARE TIJD ONLINE

Na de boekpresentaties van Polaks slavernijverleden en Beekes genitaal verminkte Sophia en Coffij Makka Makka en het verzet van de Kwinti in Suriname de afgelopen weken besteedde de krant De Ware Tijd uitgebreid aandacht aan de laatste pennenvruchten van auteur en onderzoeker Makdoembaks (klik op de afbeelding voor groter formaat).

Tekst en beeld: Audry Wajwakana.

Op 11 oktober presenteerde auteur Nizaar Makdoembaks zijn laatste werk, een uitgebreide studie naar de achttiende-eeuwse geschiedenis van de kleinste marrongroep van Suriname, de Kwinti. Hieronder het nieuwsbericht op televisie, een radio-interview met dat auteur in het programma Magic Café en een kleine beeldimpressie. Tevens waren het boek en Makdoembaks te zien in een interview door Apintie Radio en Televisie.

De geplande presentatie van het het boek Coffij Makka Makka en het verzet van de Kwinti is om technische redenen verschoven naar 11 OKTOBER en een andere locatie: AMOS ZWEMBADTERRAS Floraproject Paramaribo-Zuid, poort-ingang Mattonshooplaan.
De tijden van inloop (17.30u) en aanvang (18.00u) blijven ongewijzigd.

In tijden van slavernij zijn er altijd mensen die hieraan willen ontkomen. Ze vluchten en duiken onder om in vrijheid te kunnen leven. Zo ook in Suriname, waar het gouvernement zich ten doel stelde deze onderduikers met verdeel-en-heers tactieken en structurele vervolging ‘geheel uijt te roejen’. Het kleine en standvastige onderduikersvolk van de Kwinti verzette zich bijna een eeuw lang tegen deze meedogenloze jacht.

In een nieuwe publicatie over de slavernij belicht Makdoembaks de vroege geschiedenis van de Kwinti marrons, die tot op heden weinig is beschreven. In achttiende-eeuwse bronnen werden zij Makka Makka’s genoemd, later Coffij Makka Makka’s. Dit laatste naar een van hun grote leiders, de in de jungle geboren Coffij. Keer op keer wist Coffij met de zijnen de aanvallen van onder meer de roemruchte koloniale commandant Friderici, inheemsen en de Zwarte Jagers te pareren. Dit boek bevat dan ook een schrikbarende hoeveelheid vervolgingsdocumenten. Toch ligt in die stukken over uitroeiing, vernietiging en een niet aflatende angst voor vergelding ook een schat aan details besloten over het leven van de vroege Kwinti, hun religie en hun cultuur.

Frappant aan deze groep onderduikers is dat zij van meet af aan probeerden vreedzame, zelfvoorzienende gemeenschappen op te bouwen, weg van het oog van de koloniale overheersers. Ze wilden in volwaardige nederzettingen een onbekommerd landbouw- en visserijbestaan opbouwen. In zichzelf vormden de Kwinti geen bedreiging. Het koloniale bewind van Suriname zag dat anders en lokte met geweld alleen maar meer geweld uit, zonder ooit in haar opzet te slagen. Als verzetsleider die de Kwinti voor uitroeiing wist te behoeden verdient Coffij een plek tussen zijn beroemde lotgenoten Boni, Baron en Jolicoeur. Anno 2023 vormen de Kwinti nog altijd een kleine, belangrijke bevolkingsgroep in Boven-Coppename, onder leiding van granman Remon Clemens.

De publicatie van Makdoembaks is via deze website gratis te downloaden.