Nieuwe boek van Makdoembaks over Fernandes gepubliceerd

Met zijn nieuwste publicatie – Een geschiedenis van de Joodse familie Fernandes en hun slaven – Voorspoed en tegenslag tijdens en na de slavernij in Suriname – duikt auteur Nizaar Makdoembaks opnieuw in een bijzonder stuk Surinaamse slavernijgeschiedenis. Hij onderzocht de geschiedenis van de familie Fernandes en hun slaven. Daarbij kwam onder meer in beeld hoe de grootouders van Isaak de slaven nog behandelden zoals door de eeuwen heen gebruikelijk was: als vee of werktuigen. Hun kinderen echter – de ouders, ooms en tantes van Isaak – gingen daar rond de afschaffing van de slavernij anders mee om.

Van direct fortuin uit de slavernijtijd bleek voor de telgen Fernandes geen sprake. En tot op de dag van vandaag kan het concern bogen op een sociaal imago met hart voor haar werknemers. De algemene geschiedenis is altijd verweven met persoonlijke levensverhalen. Een voortdurende wisselwerking. Zo speelde en speelt de Portugees-Joodse familie Fernandes een vooraanstaande rol in de Surinaamse samenleving. Hun voorvaderen waren actief als bakkers, handelaren en plantagehouders. De familie was dus al goed ingebed in de Surinaamse economie toen Isaak Fernandes (1866) het concern Fernandes oprichtte en uitbouwde, daarbij geholpen door zijn zoon Jule, die in 1938 een lucratieve licentie voor Coca-Cola wist binnen te halen.

Zoals zo vaak levert historisch onderzoek ook bijzondere bijvangsten op. Makdoembaks reconstrueert niet alleen hoe het de slaven van Fernandes rond de afschaffing verging, hij volgt ook de levensgeschiedenissen van enkelen van hen en hun nazaten in de decennia na de afschaffing. Dit doet hij aan de hand van slavenregisters, manumissieregisters en de archieven van de burgerlijke stand. Daarbij ontvouwt zich een breed scala aan levenslopen vol tragiek – door kindersterfte en armoede – en sporadisch succes. Het is van belang dat nader onderzoek meer licht werpt op die verhalen, want de slaven zijn in feite de wortels van de veelkleurige, hedendaagse Surinaamse samenleving.

Zie ook het artikel in Starnieuws van 9 april 2025.

Makdoembaks blikt in Suriname vooruit op nieuwe publicatie

Op 20 december 2024 gaf Nizaar Makdoembaks samen met historica Mildred Caprino in het Nationaal Archief Suriname een voorbeschouwing op zijn in 2025 te verschijnen boek over de slavernijgeschiedenis van de familie Fernandes.

LEES HET ARTIKEL OVER DE BIJEENKOMST IN DE WARE TIJD ONLINE

Makdoembaks in het NAS op 20 december 2024 – Foto: Audry Wajwakana, DWTonline, 28-12-2024.

Makdoembaks onthult dader Rijswijkse moorden

Twee mannen pleegden een brute moordaanslag in Rijswijk in de nacht van 7 op 8 maart 1985. Drie mannen werden van dichtbij doodgeschoten, twee raakten zwaargewond. Alle slachtoffers waren lid van een amateurband. Zij repeteerden in de kantoorruimte op de verdieping waar ook de Raad voor de Bevrijding van Suriname was gevestigd, een organisatie die zich verzette tegen het regime van legerleider Desi Bouterse.

De zoektocht naar de daders begon meteen en de politie verspreidde onder meer een compositietekening van één van de daders. Gaandeweg het onderzoek ging men ervan uit dat het een vergismoord betrof met de Raad voor de Bevrijding van Suriname als het eigenlijke doelwit. Uiteindelijk is niemand voor de aanslag veroordeeld.

Op het moment van de aanslag was Nizaar Makdoembaks sinds enkele maanden bezig met het opbouwen van een huisartsenpraktijk in de Bijlmer. Als activistisch Surinamer kende hij de maatschappelijke en culturele achtergronden van vooral de Surinamers in dat stadsdeel. Toen Makdoembaks de compositietekening zag van één van de daders van de Rijswijkse aanslag, schrok hij. Hij herkende in de tekening een patiënt uit zijn praktijk. Wat moest hij doen, wat kón hij doen? Niets! Gebonden als hij was aan zijn medisch beroepsgeheim, alsook bevreesd voor mogelijke vergeldingsacties van Surinamers die Bouterse steunden.

Nu, bijna veertig jaar later, geldt dat beroepsgeheim nog steeds. Desondanks durft Makdoembaks zijn zwijgen te doorbreken in het kader van de waarheidsvinding. Hij gaat in op de achtergrond van zijn ‘patiënt A’, een man met nota bene een diplomatenpas als tijdelijk ambtenaar van de Surinaamse ambassade.

Een onthullende reconstructie.

Nizaar Makdoembaks erevoorzitter van de SEOC en een voormalig huisarts. Hij publiceerde meer dan 25 studies, over de geschiedenis van de voormalige Nederlandse koloniën en over de gezondheidszorg in Nederland, waaronder Racisme in de Bijlmer (2021), Lachmon en Hindostaanse godfathers in Suriname (2022) en Polaks slavernijverleden en Beekes genitaal verminkte Sophia (2023).

Video’s boekpresentatie Polak & Beeke

De boekpresentatie van ‘Polaks slavernijverleden en Beekes genitaal verminkte Sophia’ die plaats had in Paramaribo op 24 september jl. is vastgelegd op film. Hieronder vindt u enkele fragmenten daaruit waarin achtereenvolgens aan het woord komen, historicus Mildred Caprino, auteur Nizaar Makdoembaks en beide in beantwoording van publieksvragen.

Mildred Caprino bespreekt geolocatie aspecten van het boek van Makdoembaks.
Makdoembaks presenteert zijn boek over de gruwelijke stelselmatige mishandelingen tijdens de slavernij.
Nazaten van slaafgemaakten stellen vragen over het boek die Makdoembaks en Caprino beantwoorden.

Slavernij tweeluik Makdoembaks in De Ware Tijd

Na de boekpresentaties van Polaks slavernijverleden en Beekes genitaal verminkte Sophia en Coffij Makka Makka en het verzet van de Kwinti in Suriname de afgelopen weken besteedde de krant De Ware Tijd uitgebreid aandacht aan de laatste pennenvruchten van auteur en onderzoeker Makdoembaks (klik op de afbeelding voor groter formaat).

Tekst en beeld: Audry Wajwakana.

Expo in Leiden over Anton de Kom en de Surinaamse Studenten Unie

Begin 2021 droeg auteur en onderzoeker Nizaar Makdoembaks zijn steentje bij aan de rehabilitatie van Anton de Kom. Hij publiceerde toen de originele, door de familie destijds geautoriseerde uitgaves van De Koms manuscripten Strijden ga ik en Wij Slaven van Suriname zoals in 1969 gestencild en verspreid door de SSU-studenten.

Nu, vanaf 10 november 2023 tot en met 7 juli 2024 vertelt de Surinaamse Studenten Unie middels en tentoonstelling in Museum De Lakenhal het voor velen nog onbekende verhaal van de roofdruk die ze destijds van De Koms werk maakten, om om de gevolgen van het Nederlandse kolonialisme in Suriname beter zichtbaar en bespreekbaar te maken. In de tentoonstelling zijn historische objecten en een documentaire van filmmaker Emma Lesuis te zien, waarin oud-leden van de Surinaamse Studenten Unie aan het woord komen. Kunstenaar Hedy Tjin maakt speciaal voor deze tentoonstelling kleurrijke wandschilderingen van prominente figuren uit deze geschiedenis.

De tentoonstelling Strijden ga ik – Anton de Kom en de Surinaamse Studenten Unie is een samenwerking met de Surinaamse Studenten Unie en de Universitaire Bibliotheken Leiden en kwam tot stand dankzij het onderzoek van Henna Goudzand Nahar naar de Surinaamse Studenten Unie en de roofdrukken.

Wandschildering van Anton de Kom door Hedi Tjin.

Boekpresentatie ‘Coffij Makka Makka en het verzet van de Kwinti’

Op 11 oktober presenteerde auteur Nizaar Makdoembaks zijn laatste werk, een uitgebreide studie naar de achttiende-eeuwse geschiedenis van de kleinste marrongroep van Suriname, de Kwinti. Hieronder het nieuwsbericht op televisie, een radio-interview met dat auteur in het programma Magic Café en een kleine beeldimpressie. Tevens waren het boek en Makdoembaks te zien in een interview door Apintie Radio en Televisie.

Magic Café radiointerview